موسیقی کلاسیک نامی است که به سنت موسیقی هنری غرب عنوان داده میشود. این نامگذاری دقتی ندارد و کوششها و بحثهای زیادی برای مشخص کردن معنی آن صورت میگیرد. آغاز موسیقی کلاسیک را از سده های میانی می دانند که در قرن های هجدهم و نوزدهم در اروپا به اوج شکوفایی خود رسیده است.
واژه کلاسیک در لغت هر نوشته و اثر هنری که مطابق اصول و قواعد معمول قدیم باشد را شامل می شود و بعنوان یک مکتب ادبی شامل همه مکاتب ادبی بیش از قرن هفدهم فرانسه می شود که از ادبیات قدیم یونان و روم تقلید کرده است.در هنر ، موسیقی کلاسیک به پدیده ای اطلاق می شود که در بیشتر دوره های مختلف تاریخ موسیقی به کار می رود و غالبا تکرار می شود. موسیقی کلاسیک معاصر همچون سایر پدیده های هنری که به آن واژه ی معاصر اضافه می شود از اواخر قرن نوزدهم میلادی و از سال 1970 آغاز شده است و تا این زمان ادامه داشته است.
دوره های مختلف موسیقی کلاسیک
دوره ی قرون وسطی
این دوره از زمان سقوط امپراتوری روم تا آغاز رنسانس در اروپا در سال 1400 را شامل می شود. در این دوره استفاده از گام های موسیقی کلاسیک آغاز شد. از بزرگترین آهنگسازان و فیلسوفان موسیقی در این دوره هیلگارد بینگینی است وی در دوران می زیست که کلیسا به موجودیت زن نگاهی تبعیض آمیز داشت و به جامعه اینگونه القا می کرد که زنان توانایی درک مسائل فلسفی را ندارند. هیلگارد این اندیشه را به چاش کشید. سمفونی هارمونی الهامات آسمانی یکی از آثار گرانبهای وی بشمار می آید. از دیگر آهنگسازان برجسته ی موسیقی کلاسیک در دوران قرون وسطی می توان به گیوم دو ماشو آهنگساز و شاعر فرانسوی قرن چهاردهم ، فرانسیسکو لاندینی آهنگساز و خواننده ایتالیایی قرن سیزدهم و .. اشاره کرد.
دوره ی رنسانس
در این دوره که از نیمه ی اول قرن چهاردهم تا اوایل قرن شانزدهم را شامل می شود موسیقی کلاسیک در ایتالیا شکل گرفت. با شروع دوره رنسانس در ایتالیا موسیقی نیز همچون سایر پدیده های هنری و اجتماعی دستخوش تغییرات و دگرگونی های فراوان شد. در دوره رنسانس با ایجاد مدارس و هنرکده های موسیقی ، موسیقی کلاسیک شکوفا شد و آهنگ های هنری و قطعات آوازی از دل آن بیرون آمد. از معروفترین شخصیت های این دوره می توان به جووانی پاسترینا آهنگساز ایتالیایی ، ژوسکین د پره و گیوم دوفی آهنگسازان فرانسوی و جان دانستیپل آهنگساز انگلیسی اشاره کرد.
دروان قواعد مشترک
این دوران اصطلاحی است برای توصیف زمانی از تاریخ هنر موسیقی که در اروپا به کار می رفته است و در آن سیستم تونال یا تونالیته که شامل ردیف های منظم و نامنظم صداها در یک گام می باشد به اوج خود رسید. این دوران معمولا خود به سه دوره ی باروک ، کلاسیک و رمانتیک تقسیم می شود.
دروه ی باروک : واژه ی باروک اولین بار در جواهر سازی به مروارید نامنظم یا سنگی که تراش نامنظم خورده شد بکار رفته است . اما بطور کل در هنر که موسیقی را هم شامل می شود مکتبی است که در برگیرنده ی برخی ویژگی های خاص همچون تضاد و اختلاف بین قسمت های مختلف ، فراوانی اشکال ، ترکیب عناصر و... است. موسیقی در این دوره همچون سایر هنرهای هم رده ی خود به اشرافی گری و مرکز قدرت سوق پیدا کرد. یکپارچگی در حالت موسیقی از ویژگیهای موسیقی این دوره است. از معروفترین موسیقیدانان این سبک میتوان به یوهان سباستیان باخ آهنگساز و نوازنده ی آلمانی و آنتونیو ویوالدی کشیش و آهنگساز ایتالیایی اشاره کرد.
دوره ی کلاسیک : این دوره از سال 1730 شروع شده و تا اواخر 1820 میلادی را شامل می شود. هنر در این دوره خصوصا موسیقی ، بر خلاف دوره ی باروک که به ظرافت و در عین حال پیجیدگی شهرت دارد ، به سادگی و تعادل در ساختار تمایل دارد. به همین خاطر اشرافی گری هنری جای خود را به زندگی طبیعی و ساده می دهد این دوره مصادف با روشنفکری و آزاد اندیشی و ظهور آزادی فردی ، نفی خودکامگی و قائل شدن حق زندگی برابر برای همه ی طبقات اجتماعی بود. از برجسته ترین موسیقدانان دوره ی کلاسیک عبارتند از لودویک بتهوون ، فرانس یوزف هایدن موسیقدان اتریشی و یکی از پایه گذاران اصلی موسیقی کلاسیک ، ولفگانگ موتسارت و کریستوف فون گلوک اتریشی .
دوره ی رمانتیک : این دوره شامل سالهای 1820 تا 1910 میلادی است و همانطور که از نام آن مشخص است ، احساسات و روابط عاشقانه نقش زیادی در تولید محتوای موسیقیایی این دوره دارد. در واقع موسیقی این دوره همانند دوره ی کلاسیک است اما کمی چاشنی عشق و احساس به آن اضافه شده است.در این دوره ریشارد واگنر آهنگشاز و رهبر ارکستر آلمانی که در دنیای موسیقی از او بعنوان ادامه دهنده ی راه بتهوون یاد می کنند، سازی بادی ساخت و آن را بنام خود توپای واگنر نامید این ساز در دسته ی سازهای بادی برنجی است و بعدها در سمفونی شماره ۷ آنتون بروکنر و بالهٔ دریاچه قو از چایکوفسکی نیز مورد استفاده قرار گرفت. معروفترین آهنگسازان و موسیقیدانان این دوره فردریک فرانسوا شوپن از تاثیرگذارترین موسیقدانان لهستانی ، فرانتس لیست آهنگساز و نوازنده مجاری و لودیگ فلیکس مندلسون آلمانی، پیوتر ایلیچ چایکوفسکی از آهنگسازان روسی هستند
سمفونی شمارهٔ ۷ در می ماژور، هفتمین سمفونی آنتون بروکنر است
دوره مدرن یا دوره ی کلاسیک مدرن : این دوره را نوگرایی موسیقی کلاسیک می نامند و آهنگسازان آن با بهره گیری از مفاهیم زندگی نوین و مدرن سعی کردند تا موسیقی ایی متمایز تر از دوران گذشته خلق کنند و با کنار گذاشتن برخی از باورها و قانون های گذشته ، سنت شکنی کنند. در این دوره هم آهنگی و توازن در موسیقی جای خود را بیشتر به ناموزونی داد. همانند شعر نو در ادبیات. از موسیقیدانان برجسته ی این دوره می توان به ایگور استراوینسکی آهنگساز اهل روسیه و یکی از تاثیرگذارترین موسیقدانان قرن بیستم ، آرنولد شونبرگ اتریشی و بنیانگذار مکتب دوم موسیقی ، کارل ارف ، جرج گرشوین و... اشاره کرد.
دوره ی معاصر : این دوره از سال 1970 میلادی آغاز شده است و تاکنون ادامه دارد. آهنگسازان معاصرِ کلاسیک بیشتر به ساختن موسیقی مینیمال و آوانگارد روی آوردهاند. در این دوره با پیشرفت تکنولوژی استفاده از موسیقی الکترونیک و ابزارهای وابسته به کامپیوتر همچون نرم افزارهای ویژه در موسیقی کلاسیک رواج بیشتری گرفت.
دریاچه ی قو اثر آهنگساز برجسته ی روس ایلیچ چایکوفسکی ، یکی از برترین آهنگ های رقص باله در ژانر موسیقی کلاسیک می باشد