فلوت یکی از قدیمی ترین سازهای موسیقی می باشد و بعنوان نخستین ساز بادی شناخته می شود که قدمت آن حداقل به عصر سنگی می رسد (نی لبک قدیمی ترین نوع از خانواده فلوت می باشد) نواختن فلوت از رسوم باستانی در شرق به شمار می آمد. اولین فلوت چینی ها با نام "ch-ie" نهصد سال قبل از میلاد استفاده می شد ، سومریان و مصریان باستان نخستین بار سه تا چهار سوراخ انگشتی به فلوت های خود که از جنس بامبو ساخته می شد ، اضافه کردند که به آنها این امکان را می داد تا چندین نت را اجرا نمایند. یونانیان فلوت های پیچیده و خاص خود را داشتند که در انتهای بالای آن دمیده میشد و دارای شش سوراخ انگشت بود. در هر حال فلوت بعنوان ساز مردم عام شناخته می شد و طبقه اجتماعی کمتری برخوردار بود. (برای آشنایی با عملکرد سازهای بادی به مطلب "سازهای بادی چگونه کار می کنند" مراجعه فرمایید)
فلوت امروزی که در ارکسترها استفاده می شوند به صورت افقی نواخته می شوند برخلاف فلوت یونانی که از انتهای آن نواخته میشد. نخستین شواهد و مدارک استفاده از فلوت بصورت افقی در اروپا به قرن یک تا چهارم می رسد. این ساز از حدود قرن 12 پس از سقوط روم از شرق دوباره به اروپا راه پیدا کرد و بیشتر در ارکسترهای نظامی به کار می رفت . در اواسط قرن هفدهم به عنوان مهمترین ساز ارکستر دربار و اپرا مورد استفاده قرار می گرفت.
نخستین تغییرات اساسی در ساختار فلوت توسط خانواده فرانسوی بنام هوتترر در اواخر قرن هفدهم صورت گرفت آنها که خود از نوازندگان و سازندگان معروف آن دوران بودند ، فلوت را از حالت یک تکه به سه تکه اصلی تغییر دادند: سر (head joint)، بدنه (body joint)، پایه (foot joint)
طول فلوت تقریبا 66 سانتی متر و قطر آن 2.5 سانتی متر می باشد جنس فلوت عموما از چوب یا فلزاتی مانند مس ، روی ، نیکل نقره و حتی طلا می باشد. سه بخش اصلی فلوت عبارتند از :
سر (head) که محل دمیدن نوازنده در این قسمت قرار دارد و سر آن نیز مسدود است
بدنه (body) طول بیشتری نسبت به دو بخش دیگر دارد و روی آن سوراخ هایی ایجاد شده است که با سوراخ گیر پوشیده می شوند.
پایه (foot) این بخش بعد ها به ساختار اصلی فلوت اضافه گردید و دو نیم پرده به وسعت آن افزود.
امروزه فلوت های کلید دار متداول ترین نوع فلوت مورد استفاده می باشند نام اصلی آن بوهم است که برگرفته از سازنده ی آن تئوبالد بوهم می باشد.
در دسته بندی فلوت ، انواع مختلفی این ساز چه بصورت بومی و چه بصورت عمومی وجود که عبارتند از :
فلوت پیکولو ، فلوت آلتو ، فلوت باس ، فلوت استاندارد ، کلاسیک و...
و انواع بومی آن مانند : پن فلوت ، اوکارینا ، انواع فلوت های چینی (پاکسیکو ، دیزی ، شیائو و...) فلوت عربی ، ایرلندی ، آمریکایی و...
محدوده صوتی فلوت در حدود چهار اکتاو می باشد ( محدوده فرکانسی بین 2.1 Khz تا 261 Hz )
فلوت باس
نخستین بار در سال 1910 توسط آلبلاردو آلبیسی ایتالیایی ساخته شد که با نام آلبیسفون شناخته میشد. از خانواده فلوت و سازهای بادی می باشد. بیشتر در ارکستر مورد استفاده قرار می گیرد که وظیفه تولید صدای بم را دارد. یک اکتاو پایین تر از آنچه که نوشته می شود صدا می دهد و بیشتر دامنه آن در محدوده بالای C میانی قرار می گیرد.همانطور که در تصویر مشاهده می شود این نوع فلوت دارای دارای سر خمیده یا شبیه به حرف انگلیسی J می باشد. طول این فلوت حدود 146 سانتی متر می باشد (از فلوت آلتو بزرگتر باشد می باشد) و به همین خاطر نیاز به نفس بیشتری برای نواختن دارد جنس این فلوت معمولا از نقره یا نیکل می باشد.
نواختن فلوت باس کمی آسان تر از فلوت آلتو می باشد ، اما بخاطر نوع بدیع بودن و گران بودن ساز در ارکستر ها کمتر مورد استفاده قرار می گیرد
فلوت آلتو
از خانواده بادی ها چوبی و یکی از سازهای ارکستر سمفونیک می باشد. این فلوت به دو شکل موجود است ، شکل کلاسیک آن با سر خمیده (همچون فلوت باس 180 درجه خم شده است) و شکل دیگر آن همانند فلوت معمولی با بدنه صاف و سری مستفیم می باشد. لوله آن ضخیم تر از فلوت معمولی است. نت هایی که توسط این فلوت نواخته می شود یک چهارم پایین تر از آنچه که نوشته می شود می باشد به همین خاطر به آن فلوت سل نیز گفته می شود.
• اصطلاح «چوبی» یا «برنجی» بدان معنا نسیت که آن ساز از چه جنسی ساخته شده، بلکه این طبقهبندی بر پایه چگونگی و نحوه تولید صدا در دهنی آنها مربوط میشود. مثلاً فلوت جزءسازهای بادی چوبی محسوب میگردد، هرچند که بدنه آن از فلز است.
مناطق صوتی فلوت آلتو عبارتند از : منطقه پایین (در این منطقه صدا عمیق و رسا می باشد) ، منطقه میانی (صدا در این منطقه تاثیر گذار و پر می باشد) ، منطقه بالا (صدا در این منطقه معمولی می باشد) بخاطر حجم بزرگتر لوله ی این فلوت ، نوازنده نیاز به نفس بیشتری برای نواختن آن دارد.
پیکولو
پیکولو در ایتالیایی به معنی فلوت کوچک ،از خانواده فلوت و سازهای بادی چوبی می باشد. اندازه ای نصف فلوت معمولی را دارد . از لحاظ تاریخی پیکولو فاقد هرگونه کلیدی روی خود بود (بسیاری آن را با دیگر ساز بادی بنام Fife اشتباه می گیرند) این فلوت به صورت افقی نواخته میشود.
بخاطر اینکه یک اکتاو بالاتر از آنچه نوشته شده صدا می دهد گاهی اوقات آن را " فلوت اکتاو " نیز می نامند ، همچنین فاقد قسمت پایه است و قادر به تولید نت های دو C و دو دیزِ C# نمی باشد. پیکولو از جنس عاج ، شیشه ، چوب ساخته می شده است امروزه از انواع مختلف فلزات ، رزین و پلاستیک هم ساخته می شود.
مناطق صوتی پیکولو عبارتند از : منطقه پایین (در این منطقه صدای چندان جالبی ندارد) ، منطقه میانی ( تولید نت در این منطقه آسان است) ، منطقه بالا ( در این منطقه نت ها درخشان تر هستند و در منطقه بالاتر از آن تمایل به تیزی و گوشخراشی دارند) .کوک داشتن این فلوت کمی دشوار است و نیاز به مهارت و گوش نسبتا خوبی می باشد.