تقسیم بندی سازها :
بطور کلی در تئوری موسیقی می توان انواع سازها را به چهار قسمت دسته بندی کرد :
این دسته از ساز ها از ارتعاش هوا و دمیدن در ساز تولید صدا می کنند که خود به دو دسته ی هواصدای چوبی و هواصدای برنجی تقسیم می شود
هوا صدای چوبی Woodwind : این سازها در دو نوع با قمیش (تولید صدا توسط لوله و مجاری تو خالی صورت می گیرد مانند نی ، فلوت ) و بی قمیش (تولید صدا توسط باز و بسته شدن حفره ها ، کلید ها و.. صورت می گیرد ) می باشند .
از هوا صداهای چوبی می توان به انواع مختلف فلوت ، ساکسوفون ، فاگوت ، ابوا ، کلارینت اشاره کرد
هوا صدای برنجی Brass : در قدیم این سازها از مس ساخته می شدند اما امروزه از برنج نیز ساخته می شوند ، این سازها با دمیدن هوا توسط نوازنده از طریق دهانه یا دهنی تولید صدا می کنند از هوا صدا های برنجی می توان به ترومپت ، ترومبون ، توبا اشاره کرد.
دقت نمایید که اصطلاح «چوبی» یا «برنجی» بدان معنا نسیت که آن ساز از چه جنسی ساخته شده، بلکه این طبقه‌بندی بر پایه چگونگی و نحوه تولید صدا در دهنی آنها مربوط می‌شود. مثلاً فلوت جزءسازهای بادی چوبی محسوب می‌گردد، هرچند که بدنه آن از فلز است.
همانطور که از اسم آنها مشخص است این سازها از ارتعاش سیم های موجود در ساز تولید صدا می کنند ، نوازنده با کشیدن انگشت یا مضراب روی سیم ها یا ضربه زدن توسط چکش چوبی سبک یا کشیدن آرشه اقدام به نواختن ساز می کند.
سازهای زهی خود از نظر نوع نواختن به سه دسته تقسیم می شوند
- زخمه ای : توسط زخمه زدن یا انگشت یا مضراب نواخته می شوند : گیتار – چنگ – سی تار و ...
- کمانه ای : توسط کشیدن آرشه کمانه نواخته می شوند : ویلون – کمانچه
- ضربه ای : توسط ضربه نواخته می شوند : پیانو سنتور
هر سازی که توسط ضربه ، تکان ، مالش یا سایش توسط دست تولید صدا کند را سازه کوبه ای گویند ، کارشناسان معتقدند که سازهای کوبه ای یا ضربه ای بعد از صدای انسان ، قدیمی ترین نوع ساز می باشند.
این سازها به دو دسته ی کوک معین و نامعین تقسیم بندی می کنند
- از سازهای ضربه ای با کوک معین می توان به زیلوفون ، ماریمبا اشاره کرد
- از سازهای ضربه ای با کوک نامعین هم می توان به طبل ، تنبک ، دف و... اشاره کرد.
این نوع سازها معمولا توسط یک رابط الکترونیکی اقدام به تولید صدا (سیگنال صوتی) می کنند . از معروفترین سازهای الکترونیکی می توان به کی برد یا ارگ نام برد که دارای چندین مدار و مدار مجتمع ، کلید و شاسی برای نواختن آهنگ ، بلندگو برای انتقال صداهای تولید شده می باشد. البته سازهای ترکیبی برقی نیز می توانند در این رده قرار بگیرند مانند : گیتار الکترونیک ، گیتار بیس ، ویلون الکترونیک و...
