انوشیروان روحانی یکم مرداد ماه 1318 در شهر رشت به دنیا آمد. او در یک خانواده ی آشنا به هنر و علاقمند به موسیقی بزرگ شد و نزد پدرش که شاعر و از نوازندگان ویولن بود از همان دوران کودکی آموزش های اولیه موسیقی را فرا گرفت.

دیگر برادران او ، شهرداد ، اردشیر و شهریار روحانی نیز از هنرمندان برجسته موسیقی می باشند. انوشیروان تنها سه سال داشت که با خانواده رشت را به مقصد تهران ترک نمودند تا زندگی خود را در پایتخت از سر بگیرند. در همان سال نخستین سازش که یک ملودیکا بود برایش خریدند .(ملودیکا سازی دارای صفحه کلید که با دمیدن هوا در آن فشردن کلیدها تولید صدا می کند). در 6 سالگی توسط پدرش با تئوری موسیقی و نت آشنا شد . و در همان سال به رادیو رفت تا در برای برنامه ی مخصوص کودکان نخستین آهنگی که خود ساخته بود بنام تانگوی مامانی را اجرا نماید. به همین ترتیب آموزش های موسیقی را نزد پدرش تا 9 سالگی ادامه داد و در همین سن در انجمن "جامعه ی باربد" که موسس آن اسماعیل مهرتاش بود برنامه اجرا کرد و مورد تحسین همگان قرار گرفت. (اسماعیل مهرتاش از فارغ التحصیلان مدرسه ی دارالفنون بود و تار را نزد درویش خان فرا گرفت. از شاگردان استاد مهرتاش می توان به استاد شجریان و همچنین اساتید سینمای ایران محمد علی کشاورز و عزت ا.. انتظامی نام برد)

انوشیروان تحصیلات موسیقی خود را در "هنرستان عالی موسیقی" یکی از معروفترین هنرستان های ایران که بسیاری از بزرگان موسیقی ایران در آن تحصیل کردند ، تا مرحله ی فارغ التحصیلی ادامه داد.

انوشیروان تا 15 سالگی بصورت روزمزدی در رادیو به اجرا می پرداخت و در 25 سالگی عضو شورای ملی رادیو (هیاتی متشکل از بزرگان و فرهیختگان موسیقی در رادیو بود که تا زمان انقلاب اسلامی شعر و ترانه و آهنگهارا از لحاظ قابل پخش بودن از رادیو بررسی می‌نمود.) او که از اولین قسمت برنامه ی "گلها" با این برنامه همکاری و رهبری ارکستر شماره 4 را برعهده داشت. در 29 سالگی در کنار کار موسیقی موفق به اخذ گواهینامه خلبانی گردید. و قبل از انقلاب هواپیمای شخصی داشت.

پرویز خطیبی از روزنامه نگاران و طنزپردازان معاصر در کتاب "خاطراتی از هنرمندان" می نویسد :

"در سال ١٣٣٦ وقتی با قطار وارد شهر صنعتی «اشتوتکارت» آلمان شدم، مصطفی اسکوئی و عباس شاپوری با یک دسته گل زیبا به پیشوازم آمده بودند. همراه آن ها یک پسربچه خوشرو و همیشه خندان بود که عباس او را به عنوان «انوش» به من معرفی کرد. انوش در حقیقت مدتی در کلاس شاپوری تعلیم موسیقی می دیده است و حالا همراه با خانم و آقای شاپوری به مونیخ آمده بود تا بقول خودش دنیا را سیاحت کند.

بین راه در اتومبیل، شاپوری گفت که انوش یکی از بهترین شاگردان استاد جواد معروفی است و پنجه شیرینی دارد. راستش من از دوران کودکی ابتدا با نوای پیانوی مشیر همایون شهردار و صفحه معروف راست پنجگاه و بعدها با محجوبی و معروفی به این ساز دلبستگی پیدا کردم. محجوبی و معروفی اگر چه هرکدام با سبک و سیاق خاص خودشان می نواختند اما برای من ارزش زیادی داشتند. هم این و هم آن با پنجه های سحر انگیز خود مرا ساعت ها از خود بیخود می کردند. آنشب سر میز شام از انوش پرسیدم:«چه وقت می توانم سازت را بشنوم؟» گفت:«هروقت دسترسی به پیانو پیدا کردم برات می نوازم.»"

انوشیروان علاقه ی زیادی به سازهای کیبرد و پیانو داشت و در سال 1346 نخستین ارگ را وراد ایران نمود.وی آهنگ نوستالژیک و جاودانه "تولدت مبارک" را در سال 1349 برای جشن تولد خودروی پیکان ساخت.

آثار او در دوران فعالیت هنریش بیش از 500 آهنگ می باشد که حدود 250 اثر از آنها ضبط گردیده است. وی همچنین برای بیش از پانزده فیلم سینمایی پیش از انقلاب موسیقی ساخته است از جمله فیلم "سلطان قلب ها" که موسیقی آن یکی از ماندگارترین آثار سینمایی ایران می باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد این اثر به مطلب " بیوگرافی عارف سلطان قلبها " مراجعه فرمایید.

از مهمترین ترانه هایی که انوشیروان روحانی در آنها به تنظیم ، آهنگسازی و یا نوازندگی پرداخته است می توان به آثار زیر اشاره کرد:

نامه – عهدیه (سلطان قلب‌ها)    
ماشین سواری – عهدیه (سلطان قلب‌ها)        
یک روز یک شب یک ماه – عهدیه  (سلطان قلب‌ها) 
گل سنگ – هایده 
ای خدا – عارف 
انتظار – عارف 
همه چیم یار – عارف 
از من بگذر – ایرج و پوران
ملا محمد جان – پوران 
زندونی – داریوش 
گل سنگ – ستار
فریاد – لیلا فروهر

 

انوشیروان روحانی همچنین با گروه های بین المللی و غیر ایرانی نیز همکاری فروانی داشته و بارها در جشنواره های موسیقی بین المللی موفق به دریافت جایزه شده است در سال 2004 یکی از آهنگ های آلبوم  Unbreakable  را برای گروه هارد راک آلمانی "اسکورپینز"  بنام "Maybe I Maybe You"ساخت که مورد استقبال فراوانی قرار گرفت.  انوشیروان دارای سه فرزند بنام های ندا ، نوا و رضا می باشد که رضا روحانی هم اکنون در خارج از کشور به کار آهنگسازی و تنظیم موسیقی مشغول است.